Trzy ciekawostki z technik notowań giełdowych

• LIMIT – z limitem realizacji. Może być realizowane wyłącznie po cenie określonej w tym limicie lub niższej – w przypadku zlecenia kupna albo wyższej – w przypadku zlecenia sprzedaży.
• PKC – po każdej cenie. Realizowane jest po najlepszych możliwych cenach zleceń przeciwstawnych, a jego niezrealizowana część pozostaje w arkuszu. Wraz z PCR ma najwyższy priorytet realizacji ze względu na cenę.
• PCR – po cenie rynkowej. Realizowane jest po najlepszej możliwej cenie zlecenia przeciwstawnego oczekującego na realizację, a w przypadku częściowej realizacji jego niezrealizowana część zmienia się w zlecenie LIMIT z limitem ceny równym kursowi ostatniej transakcji. Wraz z PKC ma najwyższy priorytet realizacji ze względu na cenę.
• STOP – z limitem aktywacji. Zawiera limit aktywacji zlecenia oraz limit ceny, po której zlecenie to może podlegać realizacji (zlecenie STOP Limit) albo polecenie realizacji bez określonego limitu ceny (zlecenie STOP Loss).
• PEG – ze zmiennym limitem realizacji, który przyjmuje wartość równą limitowi ceny najlepszego zlecenia po tej samej stronie w arkuszu. Może zawierać dodatkowy (stały) limit ceny: maksymalny – dla zleceń kupna oraz minimalny – dla zleceń sprzedaży, po przekroczeniu którego zmienny limit przestaje być aktualizowany automatycznie.

• D – ważne na dzień bieżący, do końca sesji.
• WDD – ważne do oznaczonego dnia. Traci ważność z końcem wskazanej sesji. Maksymalnie 365 dni od dnia złożenia zlecenia.
• WDA – ważne na czas nieoznaczony, jednak nie dłużej niż 365 dni od dnia złożenia zlecenia.
• WDC – ważne do określonego czasu. Z dokładnością do jednej sekundy. Dotyczy bieżącej sesji.
• WNF – ważne na fixing, czyli do zakończenia najbliższej fazy otwarcia, zamknięcia lub okresu równoważenia w dniu złożenia zlecenia.
• WNZ – ważne na zamknięcie, czyli do zakończenia fazy zamknięcia w dniu złożenia zlecenia.

• WIA – wykonaj i anuluj. Niezrealizowana część zlecenia traci ważność.
• WLA – wykonaj lub anuluj. Realizowane jest albo w całości, albo w ogóle.

• MWW – z warunkiem minimalnej wielkości wykonania. Realizowane jest co najmniej w wielkości określonej w warunku, a jeżeli nie jest to możliwe, traci ważność. Jego niezrealizowana część pozostaje w arkuszu, jednak już bez warunku minimalnej wielkości wykonania.
• WUJ – z warunkiem wielkości ujawnianej, który określa, jaka część wolumenu zlecenia jest ujawniana w arkuszu zleceń.

Czas na giełdzie, szczególnie w systemie notowań ciągłych ma kluczowe znaczenie. Jeżeli chcesz zrealizować swój plan inwestycyjny, czyli np. kupić daną liczbę akcji po określonej cenie, powinieneś potrafić składać zlecenia adekwatnie do sytuacji. Jeżeli np. kurs gwałtownie rośnie, zmienia się co kilka sekund, lepszym pomysłem będzie złożenie zlecenia PKC niż z limitem nieznacznie wyższym od kursu ostatniej transakcji. Czasami jednak mimo wszystko staniesz przed koniecznością modyfikacji zlecenia, które już złożyłeś. Powinieneś wiedzieć, jak dokonać tego w sposób optymalny.
Kiedy zlecenia posiadają ten sam limit ceny, o kolejności ich realizacji decyduje priorytet czasu przyjęcia. Zlecenie traci go i jest traktowane jako nowe, gdy dokonasz modyfikacji, która polega na:

• zwiększeniu wielkości ujawnianej zlecenia lub usunięciu warunku wielkości ujawnianej, a także zmianie parametrów zlecenia z warunkiem WUJ, w przypadku częściowej realizacji wielkości ujawnianej tego zlecenia, z jednoczesną zmianą wielkości ujawnianej na większą od niezrealizowanej części wielkości ujawnianej tego zlecenia. Jeżeli natomiast zmniejszysz wielkość ujawnianą albo zwiększysz lub zmniejszysz wyłącznie wolumen zlecenia z warunkiem WUJ, priorytet czasu zostanie zachowany,
• zwiększeniu wolumenu zlecenia bez warunku wielkości ujawnianej. Tym samym możesz zmniejszyć wolumen bez konsekwencji,
• zmianie limitu ceny. Bez względu na to, czy zwiększysz, czy zmniejszysz limit,
• zmianie zlecenia bez limitu ceny na zlecenie z limitem lub odwrotnie. Zlecenie zachowa priorytet czasu, gdy zmienisz PKC na PCR lub PCR na PKC,
• zmianie lub określeniu limitu aktywacji zlecenia,

Modyfikacja, która polega na zmianie zlecenia ze zmiennym limitem realizacji (PEG) na inny rodzaj (LIMIT, PKC, PCR, STOP) albo zmianie zlecenia innego rodzaju na PEG jest niedopuszczalna.

Wielkość ujawniana zlecenia nie może być mniejsza niż 10 jednostek transakcyjnych, a wartość zlecenia z warunkiem WUJ w chwili złożenia na giełdę nie może być mniejsza niż 50.000 zł – dla instrumentów finansowych notowanych w złotych, oraz 10.000 EUR dla instrumentów finansowych notowanych w euro.

Wierzę, że znajomość powyższych ciekawostek poprawi sprawność składania i modyfikowania przez ciebie zleceń. Im bardziej świadomie będziesz sporządzał zlecenia, im szybciej będą one realizowane, tym lepszym inwestorem giełdowym będziesz, co także przełoży się pozytywnie na skuteczność realizowanej przez ciebie strategii. Powodzenia w osiąganiu celów inwestycyjnych!

Tomasz Plewa – Makler Papierów Wartościowych nr. 3249